Slideshow
Badania morfologiczne odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie Gminy Miasto Szczecin 2015/2016
W sierpniu 2016 r. zakończyły się na terenie Szczecina badania morfologiczne odpadów komunalnych, które prowadzone były w cyklu rocznym i ich celem było określenie i uzyskanie danych o ilości i jakości zmieszanych odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie miasta oraz ich przydatności do odzysku, termicznego przekształcania i przetwarzania innymi metodami. Uzyskane dane mają służyć optymalnemu zarządzaniu gospodarką odpadami oraz do prognozowania jej rozwoju.
Badania prowadzone były w 4 reprezentatywnych środowiskach (trasach wywozowych) z uwzględnieniem zabudowy mieszkalnej wielorodzinnej o średnim nasyceniu usługami, zabudowy mieszkalnej wielorodzinnej rejonu śródmieścia o dużym nasyceniu usługami, zabudowy mieszkalnej jednorodzinnej oraz wybranych obiektów niemieszkalnych.
Na podstawie zebranych danych dotyczących masy odpadów zmieszanych zebranych w poszczególnych reprezentatywnych głównych środowiskach (typy zabudowy), w których wytwarzane są odpady komunalne oraz informacji nt. liczby mieszkańców w poszczególnych zabudowach, zostały oszacowane podstawowe wskaźniki nagromadzenia odpadów zmieszanych w przeliczeniu na mieszkańca (poza nieruchomościami niezamieszkałymi), które przedstawiają się następująco:
| Wskaźnik nagromadzenia | Zabudowa wielorodzinna | Zabudowa wielorodzinna śródmieścia | Zabudowa jednorodzinna | Ogółem |
| Wagowy w. nagromadzenia [kg/Mk/rok] | 337,01 | 294,91 | 280,16 | 303,9 |
| Objętościowy w. nagromadzenia [m3/Mk/rok] | 1,612 | 1,472 | 1,236 | 1,557 |
Wskazane środowiska są zróżnicowane pod względem ilości wytwarzanych odpadów, gdyż obejmują różne typy zabudowy, które różnią się charakterem, nasyceniem obiektami infrastruktury rodzajem ogrzewania, wielkością i wiekiem budynków oraz otoczeniem i zagospodarowaniem terenów przyległych itp., co pośrednio wpływa na ilości generowanych odpadów oraz ich charakterystykę.
Biorąc pod uwagę odpady komunalne pochodzące ze wszystkich źródeł (zmieszane odpady komunalne z gospodarstw domowych, obiektów infrastruktury i usług, a także odpady zebrane selektywnie bez odpadów budowlanych i rozbiórkowych) średni wskaźnik nagromadzenia odpadów komunalnych (planistyczny) wynosi 363,9 kg/Mk/rok, natomiast średni wskaźnik nagromadzenia odpadów komunalnych wraz z odpadami budowlanymi wynosi 373 kg/Mk/rok.
W stosunku do badań przeprowadzonych w latach 2008/2009 nastąpiło nieznaczne zwiększenie się ogólnych wskaźników nagromadzenia odpadów komunalnych z gospodarstw domowych, średni wagowy wskaźnik nagromadzenia odpadów wynosił 274,1 kg/Mk/rok, obecnie 304 kg/Mk/r.
W ramach badań dla poszczególnych środowisk wyznaczono ciężary nasypowe odpadów zmieszanych, które przedstawiają się następująco:
| Zabudowa wielorodzinna | Zabudowa wielorodzinna śródmieścia | Zabudowa jednorodzinna | Nieruchomości niezamieszkałe | |
| Ciężar nasypowy [kg/m3] | 209,1 | 200,4 | 226,8 | 144,5 |
Średni ciężar nasypowy odpadów komunalnych wynosi 195,2 kg/m3, co w porównaniu do badań przeprowadzonych w latach 2008/2009 stanowi zwiększenie o 47 % (132,7 kg/m3).
Wytwarzanie odpadów
Badania odpadów wykazały, że w odniesieniu do odpadów zmieszanych i gabarytowych w skali całego miasta najmniejsze ilości powstają w miesiącach zimowych (styczeń, luty) a największe ilości w miesiącach letnich (lipiec, sierpień). W przypadku odpadów segregowanych maksymalne ilości tych odpadów zebrano w czerwcu najniższą ilość odpadów w listopadzie. W przypadku odpadów zielonych zbieranych selektywnie maksymalne ilości notowano jesienią (listopad) a minimalne ilości w miesiącach zimowych i marcu. Masa strumienia odpadów zielonych wykazuje najwyższą zmienność w ciągu roku, co ma związek z okresem wegetacji i kumulacją biomasy w okresie jesiennym.
Morfologia odpadów
Badania wykazały:
| 1. | Frakcja < 10 mm | 11,7% |
| 2. | Organika (odpady kuchenne, odpady ogrodowe, odpady inne) | 25,3% |
| 3. | Drewno (poddane obróbce nie poddane obróbce) | 5,3% |
| 4. | Papier i tektura (papier/tektura błyszcząca, opakowaniowa, tapety, gazety, inne) | 12,8% |
| 5. | Tworzywa sztuczne (woreczki opakowaniowe, butelki, słoiki opakowaniowe, pozostałe opakowania, tworzywa nieopakowaniowe) | 11,9% |
| 6. | Szkło (pojemniki białe, brązowe, pojemniki inne szklane, szkło nieopakowaniowe) | 5,9% |
| 7. | Tekstylia (odzież i inne) | 3,3% |
| 8. | Metale (opakowaniowe i nieopakowaniowe żelazne, inne żelazne, inne nieżelazne) | 4,0% |
| 9. | Odpady niebezpieczne (baterie, akumulatory, inne) | 1,1% |
| 10. | Kompozyty (opakowaniowe nieopakowaniowe, mieszane) | 8,6% |
| 11. | Inertne (gleba i kamienie inne) | 3,7% |
| 12. | Budowlane i rozbiórkowe | 1,8% |
| 13. | Inne kategorie (pieluchy, odpady z ochrony zdrowia, biologiczne odpady) | 4,6% |
W ramach badanego składu odpadów zmieszanych pochodzących ze środowisk i typów zabudowy największe różnice występują pomiędzy zabudową jednorodzinną a wielorodzinną oraz pomiędzy odpadami z obiektów infrastruktury, a odpadami z gospodarstw domowych. Zbliżony skład posiadają natomiast odpady pochodzące z zabudowy wielorodzinnej i śródmieścia.
Badania wykazały spadek ilości odpadów surowcowych (papieru, szkła, tworzyw i metali) w odpadach zmieszanych w porównaniu z badaniami archiwalnymi (pozytywny efekt selektywnej zbiórki) chociaż nadal odpady zmieszane posiadają w swoim składzie znaczący udział 4 podstawowych frakcji odpadów surowcowych.
Udział odpadów organicznych w odpadach zmieszanych bardzo zbliżony w gospodarstwach domowych (w różnych typach zabudowy) na poziomie ok. 28%. Zdecydowanie niższy udział oznaczono w trasie obejmującej nieruchomości niezamieszkałe 17,1 %. W zabudowie wielorodzinnej i centrum miasta frakcję organiczną stanowiły w większości odpady kuchenne (ok. 3/4 tej frakcji, pozostała część to głównie inne o. organiczne), natomiast w zabudowie jednorodzinnej proporcje wyglądały inaczej 2/3 o. kuchenne a 1/3 to głownie o. ogrodowe i niewielki udział pozostałych o. organicznych.
Jakość odpadów komunalnych
Badania fizykochemiczne w wyselekcjonowanych frakcjach ziarnowych wykonano w zakresie badania wilgotności, zawartości części palnych i niepalnych, zawartość części organicznych, ciepła spalania i wartości opałowej odpadów, jak również dokonano badań na zawartość składników nawozowych, metali ciężkich (ołów, kadm, cynk, miedź, chrom, rtęć), zawartość chloru, fluoru i siarki.
Badania laboratoryjne prowadzone były w akredytowanym laboratorium, które posiada certyfikat akredytacji AB 1127 w zakresie obejmującym pobór próbek i badania odpadów, zgodny z normą PN-EN ISO/IEC 17025.:
Biorąc pod uwagę uśrednione wyniki wartości opałowej w poszczególnych typach zabudowy oraz wielkość strumieni odpadów zmieszanych w ww. środowiskach średnia ważona wartość opałowa wynosi ok. 7,7 MJ/kg odpadów zmieszanych o wilgotności ok. 38,8 %.
Właściwości energetyczne (paliwowe) obniżone przez niższy udział tworzyw sztucznych i papieru, a także wyższy udział frakcji drobnej. W badanym okresie odnotowano podobne wartości opałowe do wartości oznaczonych w okresie 2008/2009. Najwyższe wartości odnotowano w odpadach pochodzących z nieruchomości niezamieszkałych i centrum miasta.
Skład chemiczny odpadów zmieszanych jest zróżnicowany. Większość wyników analiz wykazuje brak lub niską zawartość metali ciężkich sporadycznie notowano podwyższone stężenia metali ciężkich (głównie Cd, Hg i Pb) i innych składników agresywnych.
Prognoza wielkości i składu odpadów
Prognoza została przeprowadzona w oparciu o podstawowe dane, takie jak liczba mieszkańców, ilości wytwarzanych odpadów komunalnych, prognozę zmian wskaźnika nagromadzenia wg projektu WPGO 2016, wyniki badań odpadów komunalnych 2015/2016 r., dane dotyczące ilości odpadów z rocznych sprawozdań Prezydenta Miasta Szczecin z realizacji zadań w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi, uśredniony skład morfologiczny odpadów komunalnych pochodzących z gospodarstw domowych i obiektów infrastruktury, prognozę zmian w zakresie gospodarki odpadami wg MOŚ.
Główne trendy zmian, jakie przewiduje prognoza to wzrost jednostkowego wskaźnika nagromadzenia w konsekwencji wzrost ilości odpadów pomimo zmniejszającej się ilości mieszkańców. W składzie morfologicznym prognoza zmian przewiduje wzrost udziału tworzyw, papieru odpadów wielomateriałowych, tekstyliów i odzieży, drewna oraz o. niebezpiecznych, jednocześnie dość stabilny udział odpadów mineralnych i szkła oraz spadek ilości odpadów metalowych, odpadów kuchennych i ogrodowych, frakcji drobnej i odpadów zielonych.
Możliwość osiągnięcia poziomów recyklingu
Analiza oparta na danych z badań odpadów i przeprowadzonej prognozy ilości i składu odpadów komunalnych wykazała, że minimalne poziomy odzysku zostaną osiągnięte w najbliższych latach – za 2016 i 2017 rok. Natomiast ze wglądu na wzrost limitów w kolejnych latach – za 2018 - 2020 r., wynoszący 10 % w skali roku uzyskanie wymaganych poziomów wyłącznie w drodze selektywnej zbiórki nie będzie możliwe.
Analizując strumień odpadów pod względem udziału w nim papieru i tektury, metali, tworzyw sztucznych, szkła można oszacować udział tych frakcji łącznie na poziomie ok. 36,3 - 37,5 % (przy wyłączeniu z ogólnego strumienia odpadów budowlanych udział wyższy ok. 38,8-40 %) co odpowiada ilości ok. 54,9 - 67,9 tys. Mg/rok i biorąc pod uwagę górny limit do osiągnięcia w 2020 r. tzn. 50% ogólnej ilości wymienionych o. surowcowych, konieczne będzie wydzielenie i doczyszczenie (do wymaganego przez danego recyklera czystości), a następnie przekazanie do odzysku lub recyklingu ok. 8,79 - 34 tys. Mg/r surowców.
Porównanie badań 2015/2016 z badaniami 2008/2009:
- zwiększenie się ogólnych wskaźników nagromadzenia odpadów komunalnych z gospodarstw domowych, średni wagowy wskaźnik nagromadzenia odpadów wynosił ok. 274,1 kg/Mk/r, obecnie ok. 277,7 kg/Mk/r, ogólny wskaźnik nagromadzenia (planistyczny) uległ zmniejszeniu z 327 do 304 kg/Mk/rok;
- wzrost ilości odpadów,
- wzrost selektywnej zbiórki odpadów,
- zmniejszenie ilości frakcji surowcowych i ulegających biodegradacji w odpadach zmieszanych z ok. 50% do 42%,
- obniżenie wartości opałowej odpadów zmieszanych w stosunku do roku 2008/2009,
- wyższy udział frakcji drobnej,
- niższy udział frakcji >100 mm, 40-100 za to wyższy udział frakcji 10-40 mm.
Pliki do pobrania
Wszystkich rekordów: